Gdy Studnicki wejdzie za mocno

Gdyby Studnicki dzisiaj żył…

Gdyby Władysław Studnicki dzisiaj żył, przekonywałby nas, że w interesie Polski leży, by:

1. W Niemczech władzę przejęły środowiska nacjonalistyczne chcące zbudować potężne Niemcy, najlepiej rządzone w sposób autorytarny przez rasistowskich szowinistów o niskim wykształceniu,
2. Niemcy na powrót zbudowały własną silną armię,
3. Niemcy wchłonęły Austrię, ponieważ zarobki tam są mniejsze niż w Niemczech, a więc Austriakom żyłoby się w Niemczech lepiej, a ponadto by obalić żydowskie władze w Wiedniu, zresztą i tak Austria nie jest krajem kulturalnym więc nie zasługuje na niepodległość,
4. Czesi słuchali się rozkazów Berlina,
5. wreszcie, Unia Europejska stała się federacją zarządzaną przez potężne Niemcy.

Jednak najważniejszym przesłaniem Władysława Studnickiego byłoby to, że jeśli spełnią się wszystkie wskazane powyżej warunki, to znacznie silniejsze Niemcy zaproponowałyby Polsce partnerskie warunki sojuszu w ramach Unii Europejskiej. Bylibyśmy najważniejszym partnerem na wschodzie i Niemcy liczyliby się z naszym zdaniem (pozostając wrogie w stosunku do Rosji). Koncepcja ta byłaby oczywiście jedynym słusznym ratunkiem przez agresywną postawą Federacji Rosyjskiej. Silna Republika Federalna Niemiec przewodząc silnej Unii Europejskiej obroniłaby Polskę przed presją Moskwy.

Innymi słowy, Władysław Studnicki byłby nadal wierny swojej doktrynie, zgodnie z którą należy dać zbójowi pistolet do ręki, a następnie poprosić go o godne warunki rabunku oraz ochronę przed drugim zbójem.

Tak jakby czymś niewyobrażalnym było, że najsilniejsi w pierwszej kolejności dzielą się łupem i napadają na słabsze ofiary, a dopiero na końcu myślą o konfrontacji z największym konkurentem. Tak, jakby historia już kilkukrotnie nam nie udowodniła, że im rywal (a nawet partner) jest silniejszy tym mniej liczy się ze zdaniem pozostałych. W naszym interesie jest i zawsze była jak najkorzystniejsza relacja siły Polski w stosunku do potęg Niemiec i Rosji, a nie zwiększanie istniejących dysproporcji.

Zwolennicy Studnickiego podkreślają, jak genialnie przewidział on przyszłość i to jak potoczą się losy II Wojny Światowej. Nie było to jednak wcale trudne. Władysław Studnicki zarysował karkołomną i zabójczą dla Polski doktrynę, a następnie z żelazną logiką przewidział jej konsekwencje. To co powinno wzbudzać zdziwienie to fakt, że mimo spełnienia się wszystkich życzeń Studnickiego (i to nie raz), które wywołały tak tragiczne dla Polski skutki, wciąż istnieją ludzie, którzy podnoszą słuszność i logikę myślenia Władysława Studnickiego.

Oczywistym winno być, że powodem klęski II RP w 1939 roku i jej dalszych krwawych losów nie był brak zgody polskich władz na zorganizowanie na terytorium Polski II Wojny Światowej pomiędzy III Rzeszą, a ZSRR, a fakt, że III Rzesza stała się dość silna by o wywołaniu takiej wojny  światowej w ogóle myśleć.

Podkreślmy to jeszcze raz. II Wojna Światowa była skutkiem tego, że III Rzesza stała się dość silna by ją wywołać. Zgodnie z życzeniem Władysława Studnickiego: remilitaryzowała Nadrenię, anektowała Austrię, okroiła Czechosłowację. Wszystkie te wydarzenia były spełnieniem woli Studnickiego, który opisał je w 1935 roku jako warunki wzmocnienia III Rzeszy, które przysłużyłyby się dla pozycji Polski na arenie międzynarodowej.  

Tymczasem nigdy w historii w polskim interesie narodowym nie leżało ani wzmocnienie się Niemiec, ani Rosji. Polska była najbezpieczniejsza, gdy jej sąsiedzi byli od niej słabsi. Z chwilą, gdy stało się inaczej, najpierw Prusy a później III Rzesza za każdym razem szukały porozumienia z Moskwą w celu zmarginalizowania, osłabienia i zlikwidowania polskiego podmiotu państwowego.

Władysław Studnicki był patriotą (jego postawa nie budzi w tym zakresie wątpliwości) oraz przewidział przebieg wypadków w Europie. To są fakty. Faktem jest też, że analizując rzeczywistość posługiwał się nielogicznymi, doktrynerskimi założeniami, a przede wszystkim przedkładał swoją sympatię w stosunku do Niemiec nad zdrowy rozsądek i kalkulacje geopolityczne. Był germanofilem i fakt ten przeszkadzał mu w realnej ocenie sytuacji oraz wyciągnięciu prawidłowych wniosków. Wnioski te mogły być tylko jedne. Większe Niemcy to większe zagrożenie dla Polski. Historia potwierdziła to wielokrotnie.

Koncepcja budowy silnych Niemiec została zrealizowana w 20-leciu międzywojennym. Koncepcja budowy imperium europejskiego pod wodzą Berlina stała się przecież rzeczywistością pierwszego 20-lecia XXI wieku. Należy w tym miejscu zauważyć, że w ramach Unii Europejskiej, polski rząd pod wodzą Donalda Tuska przez osiem lat realizował politykę zgodną z myślą Władysława Studnickiego. Nie doczekaliśmy się wówczas ani żadnej korzystnej propozycji partnerstwa, ani również obrony przed wpływami Moskwy. Zamiast tego Niemcy zbudowały Nord Stream i wykorzystały wszelkie dostępne narzędzia polityczno-gospodarcze (również unijne) by osłabić Polskę, jej gospodarkę oraz armię. Co opisałem nieco szerzej w tekście pt.: „Oferta Niemiec dla Polski”. Koncepcja Eurosji od Władywostoku po Lizbonę była realizowana z pominięciem interesów Warszawy. Mieliśmy do czynienia z osią Paryż-Berlin-Moskwa. Polska nie uzyskała absolutnie niczego, co wzmocniłoby naszą pozycję w stosunku do Federacji Rosyjskiej. Wręcz przeciwnie, Niemcy przekazywali technologie i transferowali kapitał właśnie do Rosji, a nie do Polski. Z Polski (podobnie jak z innych państw Mitteleuropy) zrobiono rezerwuar taniej siły roboczej, która wspierała niemiecki przemysł.

Słaba Bundeswehra problemem Polski

W przestrzeni publicznej – również w środowiskach zainteresowanych tematyką polityki międzynarodowej – często przewija się teza, jakoby „problemem” dla Unii Europejskiej i Polski była słabość militarna współczesnych Niemiec. Uzasadnieniem dla tej tezy jest to, że  Berlin nie może  zagwarantować wschodniej flance NATO bezpieczeństwa przed Rosją. Trudno tego nie skomentować w dosadnych słowach. Dość napisać, że chyba tylko wzrost potęgi militarnej Federacji Rosyjskiej byłby bardziej sprzeczny z polskim interesem narodowym niż kolejna militaryzacja RFN. Nigdy nie zastanawiałem się natomiast, gdzie leży źródło kiełkowania takich samobójczych myśli wśród Polaków zainteresowanych geopolityką lub często (jak sami to nazywają) polityką REALNĄ.

Dopiero, gdy żal związany ze słabością armii niemieckiej został wyrażony w kontekście rozmów o koncepcjach politycznych Władysława Studnickiego, sytuacja stała się bardziej klarowna. Zwolennicy myśli Studnickiego przedstawiając ją jako słuszną, logiczną i zasadną najczęściej powołują się na argument: „ponieważ trzeba wyciągać wnioski na przyszłość”. I takim właśnie wnioskiem na przyszłość stał się chyba ten dotyczący militaryzacji współczesnych Niemiec. Nie powinno to jednak nikogo dziwić. Zmanipulowany i wyidealizowany obraz doktryny Władysława Studnickiego musi siłą rzeczy prowadzić do tak absurdalnych stwierdzeń jak to prezentowane powyżej. Gdyby uczciwie podejść do pracy Studnickiego, trzeba by poddać krytyce stawiane przez niego tezy i sprawdzić, czy tezy te się zwyczajnie bronią. Oczywiście w pierwszej kolejności należy Studnickiego przeczytać. Nie czytać o Studnickim, jak go widzą i przedstawiają inni, a przeczytać jego prace. Bezpośrednio. Trzeba zapoznać się z okolicznościami dotyczącymi tego, kiedy je pisał, w jakiej sytuacji i gdzie popełniał błędy wynikające z niewiedzy. Najlepszą odtrutką na Studnickiego, jest sam Studnicki. Wystarczy uważnie przeczytać jego teksty. Mało tego, Studnicki jest też – jako protoplasta krytyków polityki międzynarodowej prowadzonej przez sanację – najlepszym obrońcą Józefa Becka. I oskarżycielem polityki Adolfa Hitlera. Tutaj pokusiłem się o wyłuskanie co bardziej ciekawych cytatów w tym zakresie.

Podkreślam to, ponieważ wciąż mam wrażenie, że zdecydowana większość zwolenników koncepcji Studnickiego nie czytała jego prac, lub nie czytała niczego więcej, oprócz broszury : „Wobec nadchodzącej drugiej wojny światowej”.  Zresztą często okazuje się, że Ci co ją przeczytali, nie zrobili tego ze zrozumieniem. I nie potrafią sprawdzić w Wikipedii podstawowych dat, by ułożyć sobie w głowie chronologię wydarzeń. Studnicki pisał bowiem broszurę latem 39’ roku po majowej przemowie Józefa Becka. Każdy interesujący się historią 20-lecia wie doskonale, że Adolf Hitler wydał wyrok na Polskę na początku kwietnia 1939 roku (rozkaz do zaplanowania inwazji). Studnicki oczywiście o tym nie wiedział. Dlatego postulował, by rząd uległ żądaniom Hitlera. Myślał bowiem, że ten jeszcze rozważa jakąkolwiek ugodę z Polską. Było już jednak za późno. Tak więc stawiając tezę, że rząd II RP powinien broszurę Studnickiego potraktować jak instrukcję i późnym latem 39’ roku szukać z III Rzeszą porozumienia jest kompletnym nieporozumieniem wynikającym z nieznajomości chronologii wydarzeń. Słuchanie rad Studnickiego po kwietniu 1939 roku byłoby niewątpliwie samobójcze. Polska uległaby żądaniom, wyzbyła się możliwości na sojusze z Francją i Wielką Brytanią (kto by podpisywał sojusz obronny z państwem, które samo ulega agresorowi?), a na samym końcu i tak zostałaby zaatakowana. Tylko w znacznie mniej korzystnych warunkach i bez sojuszników. A do paktu Ribbentrop-Mołotow doszłoby i tak, ponieważ Sowieci chodzili z tą propozycją od kilku miesięcy i tylko głupiec by z niej nie skorzystał (AH był szalony, ale nie głupi).

Armia UE za niemieckie pieniądze

Gdyby już myśleć o silnej armii europejskiej zdolnej zagwarantować Europie Środkowowschodniej bezpieczeństwo przed Federacją Rosyjską, to należałoby bardziej myśleć o tym, jak przekonać Niemców do finansowania takiej armii, bez jednoczesnej militaryzacji ich państwa. Autorską koncepcję rozwiązania tegoż problemu przedstawiłem w ostatniej analizie. Polska mogłaby poprzeć powstanie europejskiej armii tylko w takim kształcie, w którym zostałaby ona podzielona na odrębnie dowodzone flanki. Tak, by wschodnia flanka UE nie musiała polegać w kwestiach bezpieczeństwa np. na niezainteresowanej tym regionem Portugalii. Jednocześnie wschodnia flanka UE musiałaby być finansowana przez Niemcy, które nie brałyby udziału w jej organizowaniu i dowództwie (np. w wysokości 1% PKB Niemiec, tak by ogólne ich wydatki na zbrojenia były zgodne ze standardami NATO). Niemcy muszą bowiem partycypować w utrzymywaniu bezpieczeństwa Unii, jednak Europa nie może sobie pozwolić na kolejną ich militaryzację. Jednocześnie państwa Europy Środkowowschodniej muszą mieć zagwarantowane bezpieczeństwo bez oglądania się na to, czy i ewentualnie kiedy Francja zdecydowałaby się pomóc w razie wojny obronnej. W takiej koncepcji, poszczególne flanki armijne UE byłyby odpowiedzialne za różne regiony. I tak: Francuzi wzięliby odpowiedzialność wespół z Hiszpanami i resztą południowców za np. region Morza Śródziemnego, a  Polska wraz z Rumunią, V4 oraz Bałtami wzięłaby odpowiedzialność za bezpieczeństwo wschodniej granicy UE. Przy technologicznym i kapitałowym (ze strony Niemiec) wsparciu sił militarnych ze strony bardziej rozwiniętych krajów zachodu.

Taka propozycja w zakresie budowania bezpieczeństwa UE byłaby z jednej strony uczciwa, a z drugiej wiarygodna. Co pozwalałoby Polsce bez obaw rozpatrywać projekt UE jako ten, który może zagwarantować Warszawie bezpieczeństwo.

Studnicki bez germanofilskich okularów

Wracając do głównego bohatera artykułu. Zarysowane na wstępie hipotetyczne stanowisko współczesnego Studnickiego uwzględnia germanofilską postawę tegoż myśliciela. Postawa ta była konsekwentna. Studnicki chciał dążyć do sojuszu z każdymi Niemcami i w każdych warunkach. Tego rodzaju „sztywne” podejście do polityki zagranicznej oczywiście jest zgubne bowiem nie uwzględnia wielu istniejących i realnych czynników wpływających na sytuację geopolityczną. Ta jest przecież płynna i wymaga elastycznego podejścia.

Przyjrzyjmy się jednak radom Władysława Studnickiego bez germanofilskich okularów. Tak jak to próbują robić jego zwolennicy często określający się mianem „realistów”. Przekujmy wartości jakie promują „realiści” w realną postawę współczesnego Władysława Studnickiego. Stosując analogię i zakładając, że Federacja Rosyjska chce wywołać III Wojnę Światową (lub co najmniej przejąć kontrolę nad Europą Środkowowschodnią) tak jak III Rzesza chciała wywołać II WŚ, Studnicki poprzez usta jego współczesnych zwolenników sugeruje następującą postawę:

1. skoro Rosja chce wojny, a jest najsilniejsza militarnie w Europie, to należy szukać z nią porozumienia i w oparciu o Rosję budować własną niezależność od Niemiec, a w razie wojny stanąć po stronie silniejszego (Moskwy) by konflikt wygrać,
2. skoro grozi nam konflikt z największą potęgą militarną Europy wobec czego zamierzamy się z nią sprzymierzyć, to w naszym interesie jest jeszcze zwiększenie potęgi Federacji Rosyjskiej nawet w relacji i kosztem siły Polski,
3. wobec powyższego, Federacja Rosyjska powinna odzyskać kontrolę nad strategicznie istotną dla niej Ukrainą (tak jak Hitler remilitaryzował Nadrenię, której kopalnie i przemysł pozwoliły na zbrojenia),
4. Federacja Rosyjska powinna anektować Białoruś (tak jak III Rzesza dokonała Anschlussu Austrii),
5. Rosja powinna przejąć tzw. przesmyk suwalski po stronie Litwy (tak jak AH przejął Sudety), ale i Polska powinna zgodzić się na eksterytorialną autostradę z anektowanej Białorusi do Obwodu Kaliningradzkiego przez swoje terytorium.
6. Federacja Rosyjska nie zagrażałaby Polsce, gdyby ta uzyskała wspólną granicę z Węgrami ( to tyle jeśli chodzi o korzyści dla Warszawy i zwiększenie jej siły w relacji do Moskwy).
7. Gdyby Rosja dokonała tych wszystkich rewizji, Polska z czystym sumieniem mogłaby ją wybrać jako sojusznika (ponieważ Moskwa byłaby już dość silna), a Rosja zaproponowałaby Polsce wspaniałomyślne warunki partnerskie.
8. Gdyby Federacja Rosyjska nie zaproponowała jednak partnerskich warunków, a czując siłę, zażądałaby np. przekazania Gdańska w zamian za obietnicę nieagresji, wówczas Polska powinna zaufać Moskwie i spełnić jej żądania.
9. wreszcie, gdyby Zachód nie akceptował rosyjskich rewizji i wzrostu potęgi, Polska powinna zgodzić się na zorganizowanie III Wojny Światowej na własnym terytorium, a jej armia winna ruszyć na zachód Europy wspierając armię Federacji Rosyjskiej.

Jak wykazują wszelkiej maści „realiści” i historyczni rewizjoniści, ta ostatnia postawa jest jak najbardziej patriotyczna i w interesie polskiego narodu. Wręcz bije z niej troska o tzw. „tkankę żywą narodu”.

Takiej właśnie postawy oczekiwał od polskiego rządu Władysław Studnicki i taką właśnie postawę promują „realiści”. Jednak W. Studnickiego można z tego rozgrzeszyć, ponieważ w dużej mierze działał bezwiednie. Nie wiedział ani o rozmowach z listopada 1938 roku, ani o negocjacjach ze stycznia 1939 roku, ani też o okolicznościach związanych z decyzjami zapadłymi w marcu 1939 roku. Ani o treściach tych wszystkich rozmów. Nie wiedział też o decyzji Hitlera z kwietnia 1939 roku, kiedy klamka już zapadła. Kiedy nie można było zrobić inaczej, jak szukać sojuszników oraz bluffować silną postawę w celu zniechęcenia Hitlera do wojny, na którą się już zdecydował. Tymczasem współcześni „realiści” o tym wszystkim mogą dowiedzieć się z tablic historycznych lub nawet z Wikipedii. I mimo tego nie dostrzegają, że uległość zachęca do dalszej agresji, a dobrowolna zgoda rządu na oczywistą hekatombę i wojnę dwóch wrogów na terytorium własnego państwa byłaby zwyczajną zdradą. I akceptacją łatwych do przewidzenia strat w ludności i majątku. Wiosną i latem 1939 roku można było z całą pewnością przewidzieć katastrofalne skutki ewentualnej wojny światowej rozgrywającej się na terytorium Polski. Nie można było natomiast przewidzieć holokaustu opartego o chorą ideologię, którą skrywał przecież wcześniej Adolf Hitler.

Tak jak i dziś można przewidywać, że wywołanie III Wojny Światowej mogłoby zmieść Polskę (jako terytorium frontowe) z powierzchni ziemi. Przy tej perspektywie, próba przeciwstawienia się Rosji wespół z sojusznikami oraz zapobiegnięcie jej agresji wydaje się być najbezpieczniejszym rozwiązaniem. Nawet gdyby to się nie powiodło. Chyba, że założymy (do czego nie ma przesłanek), że Władimir Putin chce zająć Polskę a dodatkowo wymordować 12 milionów jej obywateli. Jeśli ktoś tak twierdzi i udowodni rację takiego rozumowania, wówczas może rzeczywiście należy opuścić NATO i ogłosić poddaństwo Moskwie. Może w wypadku wojny zachód się zlituje i nie będzie bombardować Warszawy. Choć jednak mimo wszystko na to bym mocno nie liczył.

Krzysztof Wojczal

Geopolityka, polityka, gospodarka, prawo, podatki – blogp

P.S.

Tekst oczywiście należy traktować jako pewnego rodzaju intelektualną rozrywkę zachęcającą do refleksji. Analogie nigdy nie odzwierciedlają w 100% przeszłości, a wnioski wyciągnięte na bazie dawnych zdarzeń niekoniecznie muszą pasować do podobnej sytuacji zaistniałej później. 🙂

Natomiast, jeśli ktoś jest zainteresowany opracowaniem geopolitycznym dotyczącym lat 1937-1939 i polityki Józefa Becka, zapraszam tradycyjnie do wciąż aktualnego tekstu:

PAKT z III RZESZĄ – alternatywa, czy najgorszy sen Polaków? [Analiza]

Wartościowe? Pomóż rozwijać bloga