Ponieważ dynamika sytuacji na mapie geopolitycznej świata wciąż przyśpiesza, postanowiłem opisać najważniejsze (w mojej opinii) wydarzenia, które miały miejsce w ubiegłym miesiącu. Chronologicznie:
1 marca 2018 – początek wojny celnej?
Trump zapowiedział nałożenie ceł na import stali i aluminium. 8 marca prezydent USA złożył konieczne podpisy pod rozporządzeniem i od 23 dnia tego miesiąca nowe prawo weszło w życie. Ostatecznie Unia Europejska została wyłączona z nowych regulacji, co de facto oznacza, że USA od samego początku zamierzało uderzyć przede wszystkim w gospodarkę Chin.
Komentarz
Spotkałem się z różnymi zdaniami na temat tego, dlaczego D. Trump zdecydował się na taki krok. W mojej opinii była to reakcja na zaskakujące ruchy obu Korei oraz Chin. W tekście dotyczącym tematu zjednoczenia półwyspu koreańskiego wskazywałem, że władze USA prawdopodobnie zostały zaskoczone nagłym zwrotem w relacjach obu koreańskich państw. Po dyplomacji igrzyskowej w Pjongczangu, Amerykanie zwyczajnie postanowili odpowiedzieć siłą. Należy pamiętać, że amerykanie budowali swoje negocjacyjne momentum poprzez sugerowanie uderzenia militarnego i w grudniu 2017 roku napięcie osiągnęło swój szczyt. Tymczasem druga strona zamiast się ugiąć, umiejętnie spuściła powietrze z amerykańskiego balonu.
4 marca 2018 – zamach na Siergieja Skripala
Zdarzenie to wywołało liczne kontrowersje. Już 12 marca premier Wlk. Brytanii – Teresa May, oskarżyła Rosję o dokonanie zamachu i użycie broni chemicznej na terenie Zjednoczonego Królestwa. Wobec tego Brytyjczycy wydali 23 rosyjskich dyplomatów. Był to początek szeroko zakrojonej akcji, w której udział wzięły niemal wszystkie najważniejsze państwa Unii Europejskiej, a także USA (wydalenie 60! dyplomatów i zamknięcie konsulatu w Seattle), Kanada oraz Australia. W odpowiedzi Rosjanie postanowili zamknąć amerykański konsulat w Petersburgu.
Komentarz
Wiele już na ten temat powiedziano. Mnie osobiście przekonuje argument, że Rosjanom wcale nie zależało ani na śmierci Skripala, ani na wysyłaniu jakiegokolwiek sygnału (mogli to zrobić przecież poprzez zabicie aktywnego szpiega, a nie zdekonspirowanego emeryta). Zastanówmy się:
- zamach był w zasadzie nieudany pomimo użytych środków (a mówi się o wysokiej skuteczności rosyjskiego wywiadu),
- zamach został przeprowadzony z rozmachem i najwidoczniej informacja o nim miała zaszokować opinię publiczną, a nie przestraszyć ewentualnych szpiegów/zdrajców, bowiem środowisko szpiegowskie wyłapuje dużo mniej spektakularne „wiadomości”,
- zamach naraził wiele niewinnych osób postronnych, nie podejrzewam służb wywiadu o przesadne martwienie się o cywilów, ale jeśli nie trzeba nikogo narażać… To po co?
- w kontekście punktów 1-3 wystarczy przypomnieć sobie zabójstwo Litwinienki, przy którym rosyjskie służby wykazały się dużą cierpliwością, precyzją i skutecznością,
- Skripal został wiele lat temu zdekonspirowany, osądzony i osadzony w więzieniu, gdzie odbył karę (fakt, że go nie zabito, świadczy o tym, iż prawdopodobnie nie odegrał jakiejś wielkiej roli),
- Skripala wypuszczono z więzienia i przekazano Brytyjczykom… Nie oddaje się w ten sposób człowieka, który może nam jeszcze zaszkodzić posiadanymi informacji. Prawda?
Długo tak można by wymieniać, ale to ma być krótki komentarz 🙂 Reasumując, po reakcji premier Wlk. Brytanii – Teresy May (która po kilku dniach od zamachu już wskazała winnego – bez czekania na wyniki śledztwa), oczywistym dla mnie stało się, że ta spektakularna próba zamachu, która wzburzyła społeczeństwo brytyjskie miała na celu dać pretekst do wykonania zwrotu w brytyjskiej polityce. Zwrotu polegającego na przyjęcie agresywnej postawy wobec Rosji (do tej pory bowiem Londyn zachowywał się dość wstrzemięźliwie, a to Waszyngton prowadził zapasy z Moskwą). Cała ta afera wygląda jak próba umiędzynarodowienia sporu USA – Rosja.
5 marca 2018 – wynik wyborów we Włoszech, zwycięstwo unio-sceptyków?
Ruch Pięciu Gwiazd, Forza Italia, Liga Północna i Bracia Włoch, odniosły sukces w wyborach parlamentarnych we Włoszech. Znak zapytania w tytule oznacza, że w wyniku braku jednoznacznego zwycięzcy, wciąż czekamy na sformowanie koalicji i przyszłego rządu. Jaki on będzie? Zobaczymy.
Komentarz
Co tu dużo pisać… Wszystko omówiliśmy w artykule dotyczącym sytuacji we Włoszech. Pozostaje tylko czekać, który z wymienionych tam scenariuszy okaże się bliższy rzeczywistości. Niemniej jedno jest pewne. Włochy stoją nad przepaścią. I są sznurem przywiązane do nogi Unii.
9 marca 2018 – Korea Północna chce negocjować
D. Trump poinformował na Twitterze (w swoim zwyczaju) o tym, że zamierza spotkać się z Kim Dzong Unem. Do spotkania ma dojść prawdopodobnie w maju. Po narastaniu napięcia wokół konfliktu, widać pierwszą jaskółkę zwiastującą pokój?
Komentarz
Przedział czasowy pomiędzy marcem, a majem należy traktować jako okres powrotu do „negocjacji” układu pomiędzy Chinami, a USA. Tylko tym razem Amerykanie mają mniejsze podstawy do demonstrowania siły względem Korei Północnej (w końcu Kim Dzong Un się oficjalnie ugiął i chce rozmawiać o pokoju, zjednoczeniu Korei i ….. Denuklearyzacji (!) ). Niemniej z pewnością te negocjacje będą nadal przebiegać. Tylko działania Waszyngtonu będą już oficjalnie skierowane przeciwko Pekinowi (vide wizytacja amerykańskiego lotniskowska w Wietnamie, czy podróż tajwańskiego prezydenta do Houston). Chiny oczywiście nie pozostaną dłużne. W końcu siadając do stołu w maju, trzeba dysponować odpowiednią pozycją i „argumentami”.
20 marca 2018 – Chiny wysyłają lotniskowiec w okolice Tajwanu
Władze w Pekinie wysłały swój jedyny lotniskowiec w bardzo silniej eskorcie (kilkadziesiąt okrętów) w stronę Tajwanu. Kilka dni później amerykański niszczyciel zbliżył się niebezpiecznie do kontrolowanych przez Chińczyków wysp położonych na Morzu Południowochińskim. W odpowiedzi na to, Pekin wysłał przedmiotową flotę na manewry w tym regionie. Wraz z lotnictwem. Ćwiczenia te zostały określone przez oficjeli w Pekinie jako przygotowanie do przyszłych wojen.
Komentarz
Skoro o „argumentach” była już mowa…Wysłanie floty w pobliże Tajwanu prawdopodobnie było odpowiedzią na nawiązanie stosunków dyplomatycznych pomiędzy Waszyngtonem, a Tajpej (w styczniu prezydent Tajwanu odwiedziła Houston, miesiąc później amerykański senat uchwalił projekt ustawy o podjęciu stos. dyplomatycznych z tym państwem).
20 marca 2018 – Kijów wysyła żołnierzy w rejon Zakarpacia. Kolejna wojna hybrydowa na Ukrainie?
Ukraińcy wysłali batalion 800 żołnierzy blisko granicy z Węgrami w celu „obrony integralności terytorialnej”. Niby nie dużo, ale w przedmiotowym regionie żyje liczna mniejszość węgierska. W ostatnich tygodniach dochodziło tam do dziwnych sytuacji (np. dwukrotne podpalenie budynku Towarzystwa Kultury Węgierskiej).
Komentarz
Jak wiadomo Orban współpracuje z Putinem na wielu płaszczyznach. Jednocześnie Budapeszt nie pała sympatią do władz w Kijowie. Węgry posiadają roszczenia terytorialne względem Ukrainy (chodzi właśnie o Zakarpacie). Wątpię jednak by premier Węgier dążył do siłowej aneksji tego regionu. Raczej „ktoś” próbuje rozgrywać powyższe animozje.
22 marca 2018 – D. Trump informuje o zmianie na stanowisku doradcy ds. bezpieczeństwa. John Bolton w miejsce H.R. Mc Mastera
Jest to o tyle istotne, że nowy doradca jest zwolennikiem rozwiązań siłowych. Czy to w stosunku do Korei Północnej, czy Iranu. Był orędownikiem przeprowadzenia inwazji na Irak.
Komentarz
By groźby i pohukiwania USA odniosły zamierzony skutek (były zwyczajnie wiarygodne), poczynaniami amerykańskiej dyplomacji i armii muszą dowodzić osoby, które postrzegane są jako nieobliczalni, skłonni do agresywnych działań kowboje. Donald Trump staje właśnie na czele szajki siedmiu wspaniałych… Nie zadzierać!
25 marca 2018 – były kataloński premier – Carles Puigdemont zatrzymany
Oskarżony o rebelię i malwersacje funduszy Puigdemont został złapany przy przekraczaniu granicy duńsko – niemieckiej. Niemieckie władze przetrzymają poszukiwanego listem gończym polityka w areszcie, do czasu zapadnięcia sądowego orzeczenie w przedmiocie jego ekstradycji.
Na wieść o zatrzymaniu Puigdemonta w Katalonii wybuchły protesty. Katalończycy zablokowali m.in. główne trasy tranzytowe między Hiszpanią, a Francją przebiegające właśnie przez ich autonomię.
Komentarz
Reakcja środowisk separatystycznych z Katalonii na to zatrzymanie świadczy o tym, że ogień w Katalonii wciąż się tli. Hiszpanie od dłuższego czasu zamiast ugasić nastroje, dolewają oliwy. Jeśli Madryt pomoże Puigdemontowi zostać męczennikiem, wówczas jego nazwisko może przyczynić się nawet do wybuchu wojny domowej. Są bardzo duże podstawy do tego by sądzić, iż były premier katalońskiej autonomii nie do końca był uczciwy piastując swoje stanowisko. A pamiętajmy, że jeśli złodziejaszkowi pali się grunt pod nogami, gotów jest zrobić najgłupsze rzeczy, byleby tylko nie ponieść kary za swoje czyny.
26 marca 2018 – wizyta Kim Dzong Una w Pekinie
Północnokoreański dyktator odbył swoją pierwszą dyplomatyczną podróż za granicę w pancernym pociągu. W stolicy Chin spotkał się z przewodniczącym Państwa Środka – Xi Jinpingiem.
Dwa dni później Trumpowi pozostało jedynie skomentować to spotkanie:
“Received message last night from XI JINPING of China that his meeting with KIM JONG UN went very well and that KIM looks forward to his meeting with me. In the meantime, and unfortunately, maximum sanctions and pressure must be maintained at all cost!”
Innymi słowy – bardzo fajnie, że się panowie dogadujecie. Ale my też mamy coś do powiedzenia.
26 marca 2018 – narodziny petrojuana?
Chiny powołały kontrakty na ropę w juanach. Za wcześnie jest by oceniać, jak ten projekt wpłynie na dolara i światową gospodarkę. Z pewnością jest to poważny, jednak sygnalizowany wcześniej ruch. Zobaczymy co przyniesie przyszłość i jak odpowiedzą na to Amerykanie.
Krzysztof Wojczal
geopolityka, polityka, gospodarka, prawo, podatki – blog
P.S.
Być może jest to początek nowej serii tekstów, które będą pojawiać się cyklicznie. Dlatego proszę o feedback w komentarzach – czy tego rodzaju krótkie notki z uwagami mają sens i czy czegoś nie zmienić? Np. zastanawiam się nad grupowaniem tematycznym wydarzeń, zamiast opisywania ich w kolejności chronologicznej.
P.S. 2
A może coś przegapiłem? Jeśli tak, w komentarzu daj znać, jakie Twoim zdaniem wydarzenie powinno znaleźć się na w/w zestawieniu.
Wesołych Świąt 🙂
Jak najbardziej takie notatki mają sens.
Nawet znacznie częstsze i bardziej robocze mają sens.
Wszystko co Pan pisze ma bardzo sens o ile nie wprowadza Pan niepotrzebnych moim zdaniem emocji tak jak w poprzednim wpisie.
Bardzo fajny pomysł z takimi podsumowaniami. Jestem za kolejnością chronologiczną. Z Pana tekstów wynika, że i tak za bardzo o sobie nie decydujemy (Polska) i że to inni decydują ale być może dałoby się też zamieszczać coś z “naszego podwórka” – oczywiście gdy ma to związek z polityką zagraniczną . Nie chodzi mi o komentowanie wyciąganych “brudów” jakich wielokrotnie w ciągu miesiące doświadczamy przez naszych polityków. Jeśli chodzi o obecny miesiąc to warta wg. mnie skomentowania jest informacja o wycofaniu się USA z Syrii i nie do końca chyba oficjalnie ogłoszonego udziału Francji w tym konflikcie na co Turcja już zareagowała. (tak bynajmniej pisał Pan dr. Wojciech Szewko na Twitterze) .pozdrawiam i zyczę Spokojnych Świąt. To ważne święta w obecnych czasach…
Jestem jak najbardziej za kontynuacją tego typu artykułów. Wyłuskane ziarna spomiędzy plew informacji 🙂 Świetna robota! Kolejność chronologiczna jest najbardziej naturalna i najlepiej uwidacznia narastanie lub deeskalację napięcia.
Im więcej wiadomości od Pana tym lepiej !
Zamach na Skripala moglbyc dzielem wywiadu Brytyjskiego – tez sie zgadzam. Ciekawe – pytanie czy zaryzykowali by ofiary cywilne. To jak szybko substancja zostala zidentyfikowana tez jest interesujace. Mozliwe nawet ze to nie byl Nowiczok tylko jakas slabsza trucizna (mogli klamac).
Albo wywiadu amerykańskiego. Może chodzić im o bardziej aktywne włączenie Wielkiej Brytanii do konfliktu z Rosją i by Brytyjczycy dociśnęli ich za pomocą londyńskiego City
Tak, CIA – calkiem mozliwe. Zrobmy analize jak Krzysztof Wojczal:
Opcja 1:
Zatrucie Skripala przez wywiad Brytyjski – wspolpraca z Amerykanami prawdopodobna – bo inaczej po co Anglicy mieli by sie w to bawic.
Uzyta substancja nie musiala byc Nowiczokiem, mysle ze Brytyjczycy nie ryzykowali by zycia wlasnych obywateli (nie musieli przeciez – jakby trzeba bylo pokazac ze to Nowiczok to nie mieliby moim zdaniem problemu). Substancja mogla byc slabsza trucizna – cos co by go sponiewieralo ale nie zabilo. Jego corka dosyc szybko zdrowieje – co do stanu zycia Skripala tez nie bardzo wiadomo ale mogli tu klamac (kto wie moze to tylko lekkie zatrucie i cala afera zostala rozdmuchana? – nie mamy dostepu do chorych a nikt nie moze sprawdzic. Zadne probki nie zostaly wiarygodnie pobrane itp.
Powod: Wespol z USA zdobycie uzasadnienia do przejecia czesci aktywow Rosyjskich, ewentualnie do przycisniecia Rosjii tak zeby pokojowo i bez eskalacjii konfliktu na Ukrainie przyjela pozycje Junior Partnera (jak to mawia Dr. Bartosiak).
Opcja 2:
Zatrucie Skripala przez GRU, podobnie jak Litwienienke ale cos sie pieprznelo i nie wyszlo.
Powod: No wlasnie jaki? Skripal byl podwojnym agentem, siedzial w Rosjii i zostal wypuszczony, nie zabili go – a mogli. Moze cos wiedzial i teraz odgrazal sie ze powie i postanowili go sprzatnac. Ale w takim razie dlaczego wczesniej go nie sprzatneli, przeciez jak mial ustawionych ludzi do wypuszczenia info w razie jego smierci to dlaczego nagle zdecydowali sie go uwalic? Mozliwe jest ze w UK przebywa wiekszosc szpiegow i byl to sposob na wyslanie im wiadomosci ze dorwiemy was i bez znaczenia jest to gdzie jestescie. No ale znowu maly problem – wyslanie wiadomosci = ostrzezenie = zaostrzenie bezpieczenstwa wiec troche bez sensu.
Opcja 3:
Jakis inny wywiad go otrul, zeby skonfliktowac Rosje z Zachodem – Chiny? 😀
Moze cos pominalem ale nie widze jakiegos wiekszego sensu w zabijaniu Skripala przez Rosje…
fajna sprawa, taki synopsis miesiaca z komentarzem, tak podobnie robi instytut studiow wschodnich z jego Monitorami, polecam:
http://osa.uni.lodz.pl/monitory/monitor-chinski/
Uwagi
-rzad pani May rownolegle atakujac ROsjie zakupil ok 30mld dolarow nowych papierow dluznych Rosji wyemitowanych tydzien temu
-co do “wyglupow” chinskiego “lotniskowca” na morzu polnocno chinskim to nie warto odbierac tego typu manewrow powaznie jak i floty, wielu expertow badajacych flote chinska , np na podstawei lini zanurzenia uwaza ze w wiekszosci sa to wydmuszki
-re: cla na stal i aluminium, praktycznie kazdy przezydent wprowadzal cla na stal, Reagan w latach 80tych, Bush Sr, Bush Jr…zwykle poprzedzaly one jakies duze konflikty
Dziękuję za cenne uwagi.
O tym wykupie rosyjskich papierów dłużnych nie wiedziałem 🙂
pozdrawiam
KW
Oczywiscie Chinczycy to debile i jakby mieli wydmuszki to nie pomysleli by zeby dociazyc statek co by wygladal realistycznie. Eksperci to slowo w dzisiejszych czasach stracilo swoja wage….
Pomysł świetny, zachęcam do kontynuacji:-)
ps. można następnym razem dorzucić 1 najważniejsze wydarzenie z Polski do takiego podsumowania
Tak jak jest, jest OK. Krótko i zwięźle. Chronologiczny porządek jest moim zdaniem najlepszy.
Świetnie się czyta Pańskie teksty! Są napisane w łatwo rozumianym języku i neutralne. Czekam na więcej
jak najbardziej takie krotkie wiadomosci maja sens, jednak przydalo bys sie zawsze jakies dluzsze oporacowanie z przemysleniami autora, pokazaniem roznych drog rozwoju sytuacji. Warto takze pisac na tematy, na ktore ma sie gleboka wiedze – np. zmaiast pisac o drogich patriotach kupowanyhc przez polske w stosunku do rumunii,szwecjii warto przedstawic temat szerzej – opisac caly offset oraz przedstawic zalozenia systemowe (budowa na bazie sytemu informatycznego patriot takze programu krotko i dlugozasiegowego).